نگاهی به زندگی‌نامه حکیم الهی آیت الله العظمی انصاری شیرازی
آيت‌الله حاج شيخ يحيي انصاري شيرازي در سال 1306 در روستاي نوادگان داراب متولد شد. شجره آیت‌الله انصاری شیرازی به صحابی معروف پیامبر اعظم (ص) «جابر بن عبدالله انصاری» می‌رسد.
وي در سال 1320 براي ادامه تحصيل، راهي حوزه علميه شيراز و در محضر آيت‌الله سيد نورالدين حسيني هاشمي تتلمذ نمود. آیت الله شيخ يحيي انصاری پس از 10 سال، يعني در 24 سالگي، براي آموختن دروس خارج و دیگر علوم و معارف، عازم قم شد و در حوزه علميه قم از محضر بزرگاني همچون علامه طباطبايي (ره) و امام خمینی (ره)، كسب فيض كرد.
آیت الله انصاری شیرازی مدت سی سال شاگرد عمومی و خصوصی علامه طباطبایی (ره) بود.
آیت الله انصاری مي‌فرمودند: مرحوم علامه طباطبايي به ما سفارش مي‌كردند كه از اخوي يعني مرحوم سيد حسن الهي استفاده كنيد و ما كتاب شرح فصوص الحکم را نزد ايشان (مرحوم الهي) خوانديم و بعد از اتمام آن كتاب شريف، تمهيد القواعد ابن تركه را به مدت يكسال و اندي موفق به خواندن آن شديم. ايشان فرمودند ما اين كتاب را (تمهید القواعد) نزد علامه طباطبايي به صورت خصوصي خوانديم و بعد از آن، جلد 9 اسفار مباحث مربوط به معاد در ظرف چند سال به پايان رسيد.
آیت الله العظمی انصاری شیرازی از شاگردان خصوصي حضرت امام خميني (ره) بود.
ایشان در دوره تحصیل خود هم درس با حضرات آيات: شهید مطهری، علامه حسن زاده آملی و آیت الله جوادي آملي و دیگر بزرگان بود.
آیت الله انصاری، قریب به ده سال در درس فقه و اصول حضرت امام شرکت کرد.
آیت الله یحیی انصاری شیرازی به حضرت امام آنچنان نزديك بود و نزد امام عزيز بود كه در سالهاي اخير روزي مرحوم سيد احمد خميني(ره) به ديدار حضرت استاد به منزل ايشان آمدند و در آنجا خطاب به استاد آیت الله انصاری گفتند: شما در نزد حضرت امام (ره) آنقدر محترم و معتبر هستيد كه در نجف اشرف كه بوديم اگر نامه‌اي از شما مي‌رسيد و احياناً براي وكالت تقاضا شده بود آقا فرموده بودند براي اثبات بايد دو نفر از آقايان ايران شهادت كتبي بدهند مگر شيخ يحيي كه شهادت ايشان در حكم شهادت دو نفر است و زماني كه مرحوم امام (ره) در قم اجلال نزول داشتند يك شب را اختصاص دادند به منزل جناب استاد آیت الله انصاري.
تدريس در حوزه علميه، از سال 1340 و به صورت رسمي توسط آیت الله شيخ يحيي انصاري آغاز شد و وي بيش از 20 سال، كتاب منظومه ملا‌هادي سبزواري را تدريس كرد و بسیاری از اساتید برجسته حال حاضر فلسفه و عرفان، شاگرد این درس ایشان بوده‌اند.
وي پس از اين كتاب، تدريس «اسفار اربعه» ملاصدرا را آغاز كرد و كرسي تدريس اين استاد فلسفه غالباً در حسينيه ارك برگزار مي‌شد.
حکیم و عارف الهی آیت الله انصاری شیرازی کتب عرفانی از جمله منازل السائرین، تمهید القواعد، فصوص، مصباح الانس و ... را برای برخی از شاگردان ویژه خود از جمله استاد معظم عارف واصل محمد مهدی مهندسی (ره) تدریس کرده است.
از جمله تأليفات حضرت آيت‌الله انصاري شيرازي مي‌توان به مجموعه چهار جلدي شرح منظومه و حكمت اشاره كرد که پیاده شده دروس ایشان است.
آيت‌الله العظمی انصاري شیرازی در كارنامه درخشان خود، سابقه مبارزه با رژيم ستمشاهي و بازداشت در زندان‌هاي ساواك را دارد.
وي به مدت سه سال در كوهدشت لرستان و نائين اصفهان در تبعيد بوده است.
آيت‌الله انصاري شيرازي، يكي از دوازده نفري است كه پس از رحلت آيت‌الله العظمی بروجردي، مرجعيت امام خميني (ره) را در سال 1342 تأييد كرد.
برخي از اساتيد قم از آيت‌الله العظمی انصاري شیرازی به دليل تسلط بر مباحث فلسفي، با عنوان «شيخ ا‌شراق» ياد مي‌كنند.
استاد معظم محمد مهدی مهندسی که از شاگردان سرّی و خصوصی آیت الله انصاری شیرازی است درباره ایشان فرمود: امام راحل به آقای انصاری، عنایت ویژه داشتند به طوری که فرموده بودند اگر آقای انصاری کسی را برای وکالت امور شرعی و مانند آن تایید کند، برای من کافی است و نیازی به تایید فرد دیگری نیست. این در حالی است که امام (ره) برای وکالت امور شرعی، از دو نفر تأییدیه می‌خواستند و این نشان از اعتماد حضرت امام به ایشان بود.
استاد مهندسی در ادامه با اشاره به نقلی از مرحوم آیت‌الله سید عباس کاشانی فرمود: مرحوم آیت‌الله کاشانی از آیت‌الله طاهر شمس گلپایگانی و او از حضرت امام خمینی (ره) نقل می‌کرد که؛ تا ما امثال آقای شیخ یحیی انصاری را داریم، آسیبی به این مملکت نمی‌رسد.
وی افزود: شبیه این جمله را نیز مرحوم آیت‌الله بهجت (ره) بیان کرده بود که؛ ما تا آقای انصاری را داریم، مشکلی نداریم.
استاد مهندسی گفت: از جمله ویژگی‌های شخصیتی آیت‌الله انصاری شیرازی، ساده‌زیستی، زهد واقعی و بی‌اعتنایی به رویکردهای دنیوی است. منزل فعلی ایشان را می‌خواستند بخرند و به مدرسه علمیه ملحق کنند و گفته بودند که در عوض، منزل نوسازی را به شما می‌دهیم. اما استاد انصاری فرموده بود: من چگونه می‌توانم در منزل نوساز زندگی کنم در حالی که بعضی از اطرافیان و همسایه‌های من زندگی فقیرانه‌ای دارند؟!
عارف فرزانه استاد مهندسی می‌فرمود: بین استادان، بزرگان و کسانی که دیده‌ام سخنان شیخنا الاستاد حضرت آیت الله انصاری شیرازی بیش از دیگران برایم اثر گذار است.
محمد باقر خراسانی مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی درباره آیت الله انصاری می‌نویسد: وقتي وارد منزل ایشان شديم زندگي زاهدانه و ساده ايشان همگان را متأثر نمود. به دور از تشريفات و تجمّلات در خانه‌اي بسيار قديمي و با امكانات اوليّه يكي از برجسته‌ترين اساتيد حوزه علميه قم مشغول زندگي است.
منزلي كه بسياري از اساتيد امروز، روزي به عنوان شاگرد در آن حضور يافته‌اند و بهره‌هاي علمي فراوان برده‌اند.
خود استاد مي‌فرمود: علامه طباطبايي(قدس‌سره) بيش از 60 الي 70 مرتبه در همين اتاق حضور يافته بود. گرچه به آرامي سخن مي‌گفت اما بر دل مي‌نشست زيرا سخني كه از دل برآيد، لاجرم بر دل نشيند.
تواضع بسيار بالاي استاد همگان را مبهوت كرد، چرا كه به محض اينكه حجت‌الاسلام والمسلمين حسن معلمي دبير مجمع عالي حكمت اسلامي برنامه تجليل از مقام علمي ايشان را بيان نمود، گريه آيت الله انصاري فضاي جلسه را منقلب كرد.
هنگام خداحافظي با وجود كسالت شديد كه توان حركت را براي ايشان بسيار سخت كرده بود، با اصرار فراوان تا جلوي درب منزل ميهمانان را بدرقه نمود.
شاگردان ايشان نيز بيان مي‌كردند آيت الله حاج شيخ يحيي انصاري از ابتدا تاكنون اين روحيه متواضع را داشته كه به استقبال ميهمان بيايد و هنگام خروج تا جلوي درب بدرقه‌اش نمايد و امروز بيماري وي نتوانسته بر روحيه تواضع استاد تأثيري بگذارد و آن شب تا جلوي درب همگان را بدرقه نمود.
برای سلامتی آیت الله العظمی انصاری شیرازی و شادی روح استاد مهندسی صلوات
مطالب مرتبط:
گفتگوی تفصیلی حضرت استاد مهندسی پیرامون شخصیت آیت الله العظمی انصاری شیرازی