درس اخلاق / 3
صفات نفسانی، اخلاق، خلق و خوی نفسانی در انسان و چهرهاش موثر است. چطور وقتی برای انسان، حالت ترس و وحشت عارض میشود رنگ چهرهاش زرد میشود، وقتی حالت حیاء و خجالت بر او عارض میشود رنگ چهرهاش سرخ میشود، دیگر صفات نیز چنیناند.
اینها تاثیری است که نفسانیات بر صورت ظاهر و بر قیافه و اندام ما دارند. اما از آنجایی که خداوند متعال، ستار العیوب است و بنا ندارد که در دنیا همه صفات و رفتارهای نیکو و زشت ما، نمایش پیدا کرده و در بدن ما ظهور پیدا کند، در دنیا کارهای زشت و زیبا چندان تاثیر فاحشی در قیافه ما نمیگذارد، گرچه بیتاثیر هم نیست لذا برخی وقتی به چهره افراد نگاه میکنند در همین عالم متوجه ویژگیها و خصوصیتهای آنها میشوند اما برای عموم ما مردم، این حجاب هست و این ستر هست که باطن همدیگر را خبر نداریم و باطن در ظاهر دنیوی خیلی اثر نمیگذارد اما در آخرت، وضعیت به گونه ای دیگر است.
در آخرت، بدنه وجود انسان، مثل آیینهای شفاف است که صفات نفسانی را آنگونه که هست ظهور و بروز میدهد و نشان میدهد. بنابراین نفسانیات در جنبه نازله وجود ما که جنبه بدن ما باشد، بسیار موثر است و در قیامت این تاثیر کاملا هویدا میشود.
نار جهنم، آتش جهنم از سنخ جان انسان است. فرمود: «نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ الَّتىِ تَطَّلِعُ عَلىَ الْأَفِْدَة» (همزه/6و7) آتشهای دنیا از سنخ جسم ما است لذا جسم ما را میسوزاند و به جان ما اثری ندارد اما نار قیامتی علاوه بر اینکه جسم را میسوزاند جان را هم میسوزاند. آن آتش الهی که بر دل طلوع میکند و جان را میسوزاند، آتش آخرت است. آتش قیامت، از سنخ جان است، از سنخ روح است، جان سوز است، روح را به عذاب گرفتار میکند.
خدایا حمد میکنیم تو را، حمدی که موجب روشنایی و موجب سفیدی روی ما بشود آنگاه که گناهکاران، آنهایی که در این دنیا نعمتهای الهی را بد مصرف کردند، سوء استفاده کردند، در مسیر بندگی و عبودیت تو به کار نگرفتند، ما توفیقی پیدا بکنیم که با به کارگیری این نعمتها در جهت صحیح خود، رو سفید در پیشگاهت محشور شویم.